Een brug tussen jongeren en politie:
De Kracht van ‘Alleen Jij Bepaalt Wie Je Bent’

Hoewel preventie niet tot de kerntaken van de politie behoort, zijn (wijk)agenten altijd bereid mee te denken over kansen en mogelijkheden. Dit bleek afgelopen zomer tijdens een bijzondere samenwerking met de interventie ‘Alleen Jij Bepaalt Wie Je Bent’ (AJB).

Twee (wijk)agenten werden uitgenodigd om laagdrempelig in contact te komen met een groep jongeren die deelnemen aan AJB. Wat volgde was een informatieve middag waarin beide partijen open met elkaar in gesprek gingen. De jongeren kregen de kans om hun vragen te stellen en een beter beeld te krijgen van de rol van de politie, terwijl de agenten inzicht kregen in de leefwereld en uitdagingen van deze leeftijdsgroep.

De middag werd met enthousiasme ontvangen door zowel de jongeren als de politie. Jongeren gaven aan zich gehoord te voelen, en de agenten waardeerden de kans om op een informele manier bruggen te bouwen.

Initiatieven zoals deze versterken het vertrouwen en de samenwerking tussen jongeren en de politie, en dragen bij aan een veiliger en positiever leefklimaat in de wijk.

Succesverhalen

Om de hoofdlijnen te realiseren worden verschillende inspanningen verricht.

Terugblik

• Projectleider politie

  De projectleider is gestart per april 2025 en heeft contact met bijna alle projecten binnen Preventie met Gezag geïntensiveerd. Inmiddels is er aan netwerkversteviging gewerkt en worden de effecten hiervan langzaam zichtbaar. Zo weet men de projectleider te vinden bij vragen, is ze vraagbaak voor de keten als het gaat om politionele zaken en fungeert ze als brug tussen politie en ketenpartners. De projectleider politie wordt bevraagd door de partners en de projectleider is eens per twee weken een dagdeel binnen het Zorg- en Veiligheidshuis om afstemming te zoeken met de beleidsmedewerkers van team OOV.

  De jeugdagent is opnieuw gepositioneerd. Er is een jeugdagent die samen met de projectleider een verdiepingsslag gaat maken op jeugdproblematiek, die signalen actief signaleert en doorverwijst naar de desbetreffende politie-collega.

• Jeugd Preventie Platform

  De pilot van het JPP is inmiddels van start gegaan. Hierbij wordt door de politie op dagelijkse basis gemonitord met welke jeugdigen zij in aanraking zijn komen. Hierbij wordt ook geëvalueerd welke casussen worden ingebracht bij het JPP-overleg. Enkele van deze casussen hebben geresulteerd in interventies in samenwerking met de verschillende aangesloten ketenpartners. 
  
  In 2025 werd uitdrukkelijk ingezet op netwerkversteviging. Hierdoor kunnen zorg- en veiligheidsvraagstukken tussen politie en netwerkpartners beter worden afgestemd en op de juiste plek worden opgepakt. De politie neemt deel aan het tweewekelijkse JPP-casusoverleg en het JPP-screeningsoverleg.

• Vervolg doelgroepanalyse

  Bijdragen aan de gebiedsoverstijgende analyse naar jeugdcriminaliteit. De politie levert een bijdrage aan de doelgroepanalyse Preventie met Gezag middels het aanleveren van zowel kwantitatieve als kwalitatieve data (binnen wettelijke kaders). Inmiddels zijn de beschreven registratienummers uit de doelgroepanalyse, welke als doorgroeiers beschouwd worden binnen dit onderzoek, omgezet naar persoonsgegevens zodat de projectleider duiding kan geven aan de statische gegevens van het onderzoek. Dit om een concretere aanpak, in samenwerking met het Openbaar Ministerie, te realiseren.

Vooruitblik

• Doelgroepanalyse

  De komende periode wordt er door de politie geïnvesteerd in het bieden van contextinformatie en het bepalen van beleid. De jongeren worden gecategoriseerd in termen van Preventie met Gezag (risicojongere, jonge aanwas en doorgroeiers). Dit om met de keten te komen tot een eenduidige aanpak, zowel preventief als repressief.

• De inzet van schoolagenten en een jeugdagent

  De komende periode wordt ingezet op het terugbrengen van schoolagenten binnen de VO-scholen binnen de Westelijke Mijnstreek. Dit met als doel een betere sparringspartner te zijn binnen een gehele keten van Preventie met Gezag, maar ook om een betere informatiepositie te ontwikkelen binnen de scholen. Dit kan de politie helpen om beter informatie gestuurd te werken. Het streven is om na de kerstvakantie van de middelbare school van start te gaan met de inzet van schoolagenten.

• Wijkgericht werken en Preventie met Gezag

  Informatie rond jongerenproblematiek verstevigen vanuit het wijkgerichte werken. Er vindt een doorontwikkeling plaats van het wijkgericht werken. In 2025 werden de wijkagenten meer gefaciliteerd om zich te richten op veiligheidsproblematiek in specifieke wijken. De lokale prioritering – waaronder jeugdproblematiek – wordt direct vertaald naar de werkzaamheden en daarmee naar de wijken.

• Streven naar kortere doorlooptijden

  Streven naar kortere doorlooptijden, waardoor opsporingsresultaten worden verbeterd. Preventie met Gezag en daarmee (het aanpakken van) jeugdcriminaliteit is bij de politie een van de geprioriteerde thema’s. Doorlooptijden zijn mede afhankelijk van prioritering. Er wordt zoveel mogelijk gestreefd naar het behalen van de gestelde normtijden.

• Werkgroep Sociaal verhoor

  Er is een werkgroep die zich bezig houdt met een nieuwe blik op het sociale verhoor van de politie. Dit om uitgebreider stil te staan bij de leefwereld van de jongeren en mogelijk vroegtijdig door te verwijzen naar de juiste hulpverlening. Deze werkgroep bestaat uit provinciale partners zoals het Openbaar Ministerie maar ook verschillende takken binnen de politie zoals recherchepsychologen, politieprofessie en de collega operationeel specialisten. 

• Aansluiting project Veiligheid in en om school

  De projectleider is aangehaakt bij de VIOS-overleggen om zodoende de politie meer zichtbaar te maken binnen deze overleggen. Doelstelling is om de schoolagenten hierbij aan te laten haken om zodoende meer overeenstemming binnen de keten te bereiken. Op 4 november 2025 heeft er, in samenwerking tussen het VIOS, OM en politie, een voorlichting plaatsgevonden met als thema ‘hoe en wanneer meld jij’. Dit met als doelstelling om de kloof tussen de partijen te verminderen en te investeren op kennisverbreding rondom dit thema. Deze voorlichting is als positief ervaren.

Overeenstemming in de eenheid Limburg

Er is een nauwe samenwerking tussen de andere PmG-projectleiders binnen eenheid Limburg (Venlo, Heerlen, Maastricht). Dit met als doelstelling om als gezagspartners een bepaalde mate van uniformiteit te creëren, rekeninghoudend met de lokale context, en om tendensen en fenomenen eenheidsbreed te signaleren. Er is binnen andere PmG-regio’s zoals onder andere Rotterdam gekeken hoe daar Preventie met Gezag wordt ingevuld en hoe wij van elkaar kunnen leren binnen de politie.

Preventieve projecten en activiteiten

• Er wordt gekeken naar lokale initiatieven als het gaat om preventieve projecten binnen het programma Preventie met Gezag. Dit wordt met partners zoals het jongerenwerk en HALT binnen het programma PmG onderzocht en bekeken. De komende periode zal hier actief op ingezet worden om in het nieuwe jaar daadwerkelijke preventieve activiteiten zoals bijvoorbeeld een kluiscontrole uit te voeren.

• Deelname aan de voorlichting “Geldezels” bij Xaverius op 12 november 2025.

• De projectleider gaat deelnemen aan een training ‘de preventieve leerkracht’, gegeven door PTC Associate. Dit met als doel kennisvergaring en hieruit volgende kennisoverdracht richting collega politieagenten.

• De politie is aangesloten bij de seizoen afsluiting van “alleen jij bepaalt”. Dit om laagdrempelig in contact te komen met de jongeren die deelnemen aan dit project (zie foto’s).

Pilot groepsaanpak

De politie heeft actief deelgenomen in de ontwikkeling van een groepsaanpak die binnen Sittard-Geleen wordt geëxploreerd. Klik hier voor meer informatie.

Het basisteam Westelijke Mijnstreek levert een bijdrage aan het programma Preventie met Gezag.

Deze bijdrage bestaat uit de volgende twee hoofdlijnen:

• Vanuit haar kerntaak blijft de politie handhaven en opsporen. Zo draagt zij bij aan het terugdringen ofwel beëindigen van strafbaar handelen door jongeren.

• De politie signaleert en adviseert naar de samenwerkende ketenpartners (binnen wettelijke mogelijkheden).

Politie

Om die hoofdlijnen te realiseren worden verschillende inspanningen verricht.

• Ontwikkelen van een doorlopend en actueel informatie- en analysebeeld

  Gezamenlijk met netwerkpartners stuurt het OM op een informatiebeeld van de doelgroepen, de criminele verschijningsvormen en structuren en de specifieke (risico)subjecten in de kwetsbare wijken. Dit is een continue proces. Met de partners wordt gezocht hoe alle voorhanden zijnde informatie kan worden gebundeld en op de juiste plekken terecht komt, zodat een compleet informatiebeeld ontstaat. Het OM vraagt hiervoor zowel intern als extern aandacht voor het melden én muteren van zorgelijk signalen. Tevens neemt het OM het initiatief om te komen tot een handelingskader bedoeld om partners te ondersteunen in wat en hoe te melden. Specifiek voor scholen is een voorlichting georganiseerd door de politie en OM over het belang van het melden c.q. aangifte doen en het laten muteren in de politiesystemen. Uiteraard is daarbij ook oog en oor voor de redenen waarom scholen terughoudend kunnen zijn in het melden, zoals bijvoorbeeld vrees voor veiligheid. Met dit informatiebeeld kan het OM vervolgens tactische en strategische keuzes maken om strafrechtelijke opsporing en vervolging probleemgericht en projectmatig in te zetten. De versterking vindt plaats daar waar het (naar verwachting) het meeste effect sorteert; waar impact gemaakt kan worden op de kwetsbare wijk.

• Prioriteren en versterken lokale opsporing en vervolging

  De focus van het OM ligt op de aanpak van jongeren en jongvolwassenen in de georganiseerde (drugs)criminaliteit in de kwetsbare wijken, ook in de online-leefwereld. Hierbij wordt aangesloten bij de doelgroep analyse die is uitgevoerd door Sittard-Geleen. Concreet wordt er ingezoomd op de categorie doorgroeiers. Het OM streeft o.a. samen met de gezagspartners[1] naar kortere doorlooptijden van deze doelgroep.

• Integrale (persoonsgebonden) jeugdaanpak

  Het OM continueert haar deelname aan relevante casusoverleggen en stimuleert het opzetten van een Integrale Jeugdaanpak. Zo zet het OM in op een integrale persoonsgerichte aanpak waardoor de meest passende afdoening[2] of interventie wordt gekozen. Hiervoor wordt intensief samengewerkt met netwerkpartners op o.a. ZSM. Het OM sluit verder aan bij PGA-overleggen in het Zorg en Veiligheidshuis Westelijke Mijnstreek waarbij sprake is van strafrechtelijke component. Het OM is overtuigd dat een integrale én duurzame oplossing voor (multi)problematiek jongeren een beter toekomstperspectief biedt waardoor tevens de veiligheid en leefbaarheid in de wijken structureel verbetert. Daarnaast zet het OM gericht in op de integrale aanpak conform het landelijke 7-stappen model van de criminele jeugdgroepen, zodat snel wordt opgetreden tegen jongeren die de eerste stappen in de georganiseerde (drugs)criminaliteit zetten of daarin dreigen door te groeien. Het OM kan hiervoor direct aan Sittard-Geleen inzet of ondersteuning leveren. Momenteel wordt op Limburgse schaal bekeken hoe relevante contextinformatie, die vanuit de lokale jeugdaanpak voorhanden is, op ZSM of bij het OM terecht komt. Zodat met die relevante contextinformatie rekening gehouden kan worden in de afdoening van een strafzaak.

• Vergroten zichtbaarheid van het OM

  Het OM verkent de mogelijkheden tot het afdoen van straf- en leerplichtzaken middels OM- hoorzittingen en het zichtbaar investeren van afgepakt crimineel vermogen in de wijk, waardoor het maatschappelijke effect en de zichtbaarheid van het OM worden vergroot. 

• Versterking aanpak georganiseerde (drugs)criminaliteit

  Het OM zet in op het versterken van de (jeugd)strafrechtketen en de aanpak van (lands)grensoverschrijdende criminele (drugs)organisaties. Om het (grensoverschrijdend) ronselen en uitbuiten van jongeren tegen te gaan, vergroten het OM en de partners de bewustwording van de problematiek. Omdat misdaad niet mag lonen, zoekt het OM proactief naar (innovatieve) manieren om crimineel vermogen te traceren om vervolgens beslag te leggen. Bij jongeren kan bijvoorbeeld gedacht aan inbeslagname van dure (merk)kleding of sieraden. Ook verkennen we met partners alternatieve afdoeningen om de keten te ontlasten. Daarnaast wil het OM meer de focus gaan leggen op het aanpakken van de criminele uitbuiters/ de ronselaars.

• Bevorderen van de (netwerk)samenwerking

  Door middel van casusreflectie en het delen en ontwikkelen van kennis, best practices, ervaringen en werkwijzen op lokaal, provinciaal, landelijk én Euregionaal niveau (België/Duitsland) probeert het OM een duurzame, versterkte én effectieve (keten)samenwerking te bevorderen. Hiervoor worden periodiek afzonderlijke bijeenkomsten gepland met de gezagspartners, de Limburgse PmG gemeenten waaronder Sittard Geleen en de Duitse en Belgische autoriteiten. Tevens vindt op provinciaal niveau periodieke afstemming tussen de partners en de PmG Gemeentes plaats om de provinciale werkagenda verder vorm en inhoud te geven. Het OM onderschrijft het belang van een nauwere samenwerking met scholen en verbindt zich aan VIOS samenwerkingsverbanden. Door een betere informatie uitwisseling & samenwerking te realiseren zijn we beter in staat om interventies en (beleids)maatregelen op elkaar af te stemmen.

Randvoorwaarden

Om structureel een bijdrage te kunnen leveren aan het programma, heeft het OM Limburg extra medewerkers geworven die bovengenoemde werkzaamheden kunnen verrichten.

[1] Denk hierbij aan _{Politie, Rechtspraak, 3RO, Raad voor de Kinderbescherming en de Jeugdreclassering.}

[2] Denk hierbij aan een OM Strafbeschikking met een geldboete of een werkstraf bij lichtere delicten of het aanbrengen van een zaak op zitting van de Rechtbank bij zwaardere delicten. Maar ook een verwijzing naar Halt is een mogelijkheid.

Het Openbaar Ministerie (OM) Limburg is als gezagspartner verbonden aan het programma Preventie met Gezag.
Zij draagt vanuit haar kerntaak (opsporing en vervolging van strafbare feiten) bij aan de aanpak in Sittard-Geleen.

Deze bijdrage bestaat uit vier hoofdlijnen:

• Versterking van de justitiële wijkfunctie;

• Versterking van de strafrechtelijke aanpak van de georganiseerde (drugs)criminaliteit;

• Versterking van de financiële aanpak van de georganiseerde (drugs)criminaliteit;

• (Lands)Grensoverschrijdende aanpak van de georganiseerde (drugs)criminaliteit.

Onderlinge afstemming binnen én tussen de programmalijnen is van belang om samen op essentiële momenten af te stemmen en zo de juiste acties uit te voeren. Op dit moment zijn bovenstaande interventies van start gegaan of al bezig met een doorontwikkeling. Niet alle interventies zijn op hetzelfde moment gestart. Sommige interventies hebben bijvoorbeeld een uitgebreidere voorbereidingstijd nodig gehad, of zijn vanwege andere ontwikkelingen op een later moment van start gegaan.

In oktober 2025 en november 2025 is er met alle projectleiders van de inspanningen, alsook de uitvoerenden, teruggeblikt op de afgelopen periode en een blik vooruit geworpen. Er zijn succesverhalen opgehaald, deze kun je vinden bij de inspanning waar deze toe behoord.

Openbaar ministerie

Gemeente

Gemeente, politie en Openbaar Ministerie werken nauw samen om de doelen van Preventie met Gezag te bereiken. Onderstaande afbeelding vat samen wat we gaan doen en wanneer we dit gaan doen. Iedere inspanning wordt vervolgens verder uitgelegd.

De gemeente staat aan de lat voor de preventieve interventies binnen het programma Preventie met Gezag.
De volgende interventies worden ingezet: