Vooruitblik

In Q4 2025/Q1 2026 wordt onderzocht op welke manier de meeste impact kan worden gemaakt op het vergroten van de weerbaarheid van jongeren en hoe dit wordt gerealiseerd. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan een online campagne. Waar mogelijk wordt de samenwerking met andere (PmG-)gemeentes gezocht. Om een overdadig aanbod op scholen te voorkomen wordt rekening gehouden met andere voorlichting op scholen (in samenwerking met aanpak VIOS).

Doelgroep

Jongeren tot en met 27 jaar.

Terugblik

Sittard-Geleen heeft oog voor de landelijke ontwikkelingen op het gebied van de aanpak van geldezels. Op diverse plaatsen in het land vinden pilots plaats, veelal gericht op aanpak en nazorg. Samen met politie, het Openbaar Ministerie en lokale banken is verkend hoe de aanpak rondom geldezels op dit moment plaatsvindt in Sittard-Geleen. Ondanks dat iedere organisatie een aanpak heeft ingeregeld, is het thema nergens geprioriteerd. Ook blijkt er weinig aandacht voor preventie, nazorg en gedegen ketensamenwerking op dit thema.

Uit gesprekken met professionals die met jongeren werken blijkt een behoefte aan kennisverbreding rondom het thema geldezels. Om die reden is in het voorjaar van 2025 een scholing voor professionals georganiseerd. Twintig professionals zijn geschoold waaronder vooral jongerenwerk en politie. Tijdens de scholing is het thema geldezels verweven met gerelateerde (onderdelen van) cybercrime. Op die manier wordt efficiënt omgegaan met kostbare tijd van de deelnemers en vindt er een ruime kennisverbreding plaats.

In het eerste kwartaal van 2025 hebben brainstormsessies plaatsgevonden met diverse ketenpartners die een rol spelen bij/in de online leefwereld van jongeren. Denk hierbij aan de digitale wijkagenten, jongerenwerk, gemeente, RIEC en jeugdBOA’s. Het doel was het versterken van de samenwerking en het bundelen van gezamenlijke kennis ten behoeve van een gedegen aanpak. Het RIEC heeft hierbij een cijfermatige toelichting gegeven over verschillende cyber gerelateerde onderwerpen. Uit deze brainstormsessies zijn thema’s naar voren gekomen waar gezamenlijk op ingezet gaat worden. De drie hoofdthema’s betreffen (het belang van) preventie, informatiedeling en kennisverbreding. In 2025 worden de thema’s verder uitgewerkt en omgezet in concrete acties. Geldezels is een van de onderwerpen die in deze uitwerking wordt meegenomen.

Op 12 november 2025 heeft er een bijeenkomst met het thema geldezels plaatsgevonden op de LW&TC Xaverius school. De bijeenkomst is door B-Robuust verzorgd en op interactieve manier begeleidt. Zowel het onderwijzend personeel van Xaverius, alsook politie, de jeugdBOA, de RIO, de IPTA-coach, stichting Halt, Xl Group en diverse afgevaardigden van team Zorg en Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente Sittard-Geleen hebben deelgenomen aan deze bijeenkomst. 

Op het LW&TC van de Xaveriusschool ontstonden waardevolle gesprekken. Medewerkers van de school benadrukten hoe noodzakelijk de samenwerking met gemeente en ketenpartners is, maar ook hoe ingewikkeld het soms kan zijn wanneer ouders hulp of zorg vermijden uit schaamte. Tegelijkertijd werd het duidelijk hoe cruciaal het is om als school alert te blijven, kennis te delen en vroegtijdig in te grijpen wanneer jongeren kwetsbaar dreigen te raken. Door gezamenlijke verantwoordelijkheid te nemen, kunnen scholen jongeren perspectief blijven bieden en hen helpen om niet in de greep te komen van criminele netwerken.

De gemeente organiseerde in samenwerking met B-Robuust ook een soortgelijke bijeenkomst bij DaCapo Pro op 19 november 2025.

De gemeente is voorafgaand aan het organiseren van deze bijeenkomsten in gesprek gegaan met de deelnemende scholen, vooralsnog Xaverius en DaCapo (pro). Het Graaf Huyn College en het Vista College hebben ook aangegeven deel te willen nemen aan deze bijeenkomst,. Ter voorbereiding op een bijeenkomst in samenwerking met B-Robuust, inventariseert de gemeente momenteel de specifieke behoeften van de verschillende scholen. De trainer van B-Robuust werkt nauw samen met een ervaringsdeskundige, waardoor theorie en praktijkervaringen direct samenkomen.

Resultaat

Een afname van slachtoffers van geldezels, tot onder het landelijke gemiddelde.

Een geldezel is iemand die zijn of haar bankrekening en pinpas laat gebruiken voor criminele doeleinden, zoals geld doorsluizen of witwassen. Op die manier blijft de werkelijke eigenaar buiten het bereik van justitiële autoriteiten. Voor criminelen die zich bezighouden met financiële vormen van cybercriminaliteit zijn geldezels van essentieel belang.

We willen ervoor zorgen dat minder jongeren fungeren als geldezel. Om dit te voorkomen is bewustwording nodig. Door goede voorlichting leren jongeren wat een geldezel is, hoe er wordt geronseld en wat de gevolgen zijn. Jongeren worden hierdoor weerbaarder tegen de verleiding van criminelen. Daarnaast willen we onderzoeken of er een verbeterslag nodig is op het gebied van signaleren en (effectief) aanpakken.

Geldezels