Succesverhalen
Samen terug naar stabiliteit
Begin juli 2025 meldde Team Zorg een 22-jarige jongere aan bij de RIO. Na een detentieperiode van twee jaar stond hij op straat: geen woning, geen inkomen en geen steunend netwerk buiten het criminele circuit. Zijn geschiedenis, het verlies van zijn vader in een drugslab op zijn negende, pleegzorg, jeugddetentie en later volwassenendetentie, voedde een diepgeworteld wantrouwen richting overheid en gezag. Hij weigerde aanvankelijk begeleiding en vroeg pas hulp toen alle andere opties wegvielen.
Tijdens de intake zette Team Zorg direct de aanvraag voor een uitkering en briefadres in gang. De RIO koos ervoor om vanaf het eerste gesprek in te zetten op gelijkwaardigheid en open communicatie, met als doel een echte ‘klik’ te creëren. Deze aanpak werkte: door consequent te doen wat hij zegt, en te zeggen wat hij doet, won de RIO binnen korte tijd het vertrouwen van de jongere.
In de weken daarna zocht de RIO de jongere op in zijn eigen omgeving en plande regelmatige ontmoetingen om de vertrouwensband te versterken. Vanuit deze basis gaf hij richting aan dagstructuur, motivatie en het benutten van positieve factoren, zoals steun van zijn vriendin en het weer oppakken van sport. Ook praktische successen, zoals het aanvragen van een identiteitsbewijs, versterkten het vertrouwen verder.
Dankzij intensief contact, voortdurende motivatie en het wegnemen van bureaucratische drempels wist de jongere vast te houden aan het reguliere traject. Bij gesprekken met instanties bleef de RIO bewust aanwezig om spanning te dempen en te voorkomen dat de jongere zou afhaken. Voor tijdelijk onderdak vond de RIO een creatieve noodoplossing, omdat campings en adhoc-woningen hem niet konden plaatsen.
Het opgebouwde vertrouwen vormde de kern van alle vooruitgang. De komende periode richt de RIO zich op het behouden van structuur, het afronden van het housingtraject en het vergroten van de zelfredzaamheid van de jongere.
Meer informatie: Maak het ze niet te gemakkelijk
Vooruitblik
De RIO zal de aankomende periode benutten om zijn netwerk verder te verstevigen. zodat zijn slag- en daadkracht nog meer versterkt kan worden en hiermee de jongeren een gezonder perspectief geboden kan worden.
De RIO ziet de moeilijkheden op de woningmarkt en zal deze verkennen. De RIO wil de aankomende periode benutten om te komen tot een oplossing om jongeren zo snel mogelijk passend te kunnen huisvesten. Hierbij zijn het hebben van werk, een inkomen en eventueel schuldenbemiddeling noodzakelijk. Deze opgaven pakt de RIO samen met de jongere aan, in samenwerking met de netwerkpartners die hierbij kunnen ondersteunen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het Jongerenpunt of loket Housing.
De RIO zal in het voorjaar van 2026 een kennissessie over het thema “veilig werken” verzorgen voor netwerkpartners.
Doelgroep
(Ex-)gedetineerde jongeren van 18 tot en met 27 jaar.
Terugblik
Begin 2025 is gestart met de ontwikkeling en implementatie van de lokale aanpak van nazorg voor (ex-)gedetineerden. Deze aanpak sluit aan op de resultaten van het project op Zuid-Limburgs niveau. De RIO is een aanvulling op de reguliere werkzaamheden uit de lokale aanpak. Het landelijk profiel van de re-integratie officier is het uitgangspunt voor de functie binnen gemeente Sittard-Geleen.
In het tweede kwartaal van 2025 is een RIO gestart. De RIO is gepositioneerd binnen team Openbare Orde en Veiligheid en werkt nauw samen met onder andere het sociaal domein en het Zorg- en Veiligheidshuis. Samen met de netwerkpartners zijn kansen verkend en zijn afspraken gemaakt over de samenwerking. De RIO sluit aan bij het landelijk netwerk onder leiding van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
De RIO is vanaf het derde kwartaal van 2025 gestart met het opbouwen van casuïstiek. De RIO heeft de afgelopen periode geïnvesteerd in een stevig netwerk, zodat hij zo goed als mogelijk op kan komen voor de belangen van de jongere. En dit werkt. Enerzijds omdat de RIO de netwerkpartners vindt en het opgebouwde contact actief benut, anderzijds omdat de ketenpartners ook de RIO vinden en een samenwerkings- en sparringpartner hierin vinden.
De RIO staat op dit moment in contact met tien jongeren. De RIO werkt op basis van vertrouwen en maatwerk en richt zich in elk contact op het perspectief dat een jongere nodig heeft. De RIO heeft ervaren dat hij soms meer informatie nodig heeft, om de jongere het juiste te bieden. Deze informatie haalt hij op door regie te pakken en te houden. De RIO doorloopt de gebaande, afgesproken paden, maar voor een doorbraak is soms lichte forcering met een portie lef noodzakelijk.
De RIO heeft inmiddels een gezicht gekregen, staat naast de jongere, komt voor hem/haar op, wijst op verantwoordelijkheden, hiaten, maar ook op de kansen en het gewilde perspectief. En met resultaat.
De RIO zet zich actief in voor contact met andere RIO’s en de IPTA coach binnen de eigen- en andere gemeenten, in het kader van samen leren, verstevigen en samenwerken.
Resultaat
De inzet van een Re-integratie officier binnen gemeente Sittard-Geleen.
De RIO biedt intensieve begeleiding aan jongvolwassenen die uit detentie komen. Zij worden zo goed mogelijk voorbereid op een terugkeer naar de samenleving. Het gaat om (ex-)gedetineerde jongeren met hardnekkige multiproblematiek waar reguliere nazorg niet toereikend is. Deze jongeren hebben vaak te kampen met een licht verstandelijke beperking gecombineerd met huisvestingproblematiek, schulden, werkeloosheid, een crimineel netwerk en meer belemmerende factoren waardoor de kans op terugval groot is na detentie. De RIO werkt aan twee kerntaken:
De RIO ondersteunt jongeren die uit detentie komen en biedt hen perspectief, zodat ze niet terugvallen in de criminaliteit. De RIO begeleidt de jongeren idealiter vanaf dag één in detentie voor minimaal twee jaar. De behoefte en wensen van de jongeren staan centraal, zodat zij gemotiveerd zijn hun leven weer op de rails te krijgen. De RIO kent de jongere, zijn omgeving en zijn uitdagingen. De RIO zet de jongere in zijn kracht, neemt dingen uit handen die de jongere zelf niet kan om draaglast en stress te verminderen, biedt structuur en bouwt aan talenten en een toekomst.
De RIO is de schakel tussen de jongere en alle partijen die zich bezighouden met de re-integratie. Vanaf dag één van detentie pakt de RIO de regierol en verbindt strategisch, tactisch en uitvoerend werk met elkaar. Dit vraagt om volharding en het doorbreken van barrières. Het gezamenlijk doel is om te voorkomen dat iemand terugvalt in crimineel gedrag.
Begin 2025 is op Zuid-Limburgse schaal het project Nazorg ex-gedetineerden afgerond. Dit project heeft geleid tot een verstevigde (uniforme) visie en aanpak op het gebied van re-integratie van ex-gedetineerden op Zuid-Limburgs niveau. De daaruit voortvloeiende aanpak wordt in de loop van 2025 in Sittard-Geleen geïmplementeerd. Tegelijkertijd wordt de inzet van een RIO gerealiseerd in Sittard-Geleen. De inzet van de RIO sluit aan op deze Zuid-Limburgse aanpak.
Re-integratie officier (RIO)