Meer informatie: Hogeschool Leiden

Van onbereikbaar naar samenwerking: Het Succes van XL-Group

Sommige gezinnen lijken onbereikbaar. Ze hebben al talloze hulpverleners gezien en laten niemand meer toe – of hulpverleners durven zelf niet meer binnen te stappen. Dat was de uitdaging van een multiproblem gezin in Sittard-Geleen, een casus binnen het Persoonsgerichte Aanpak (PGA)-traject. Maar waar anderen geen ingang vonden, lukte het XL-Group Streetcare om met dit gezin in contact te komen én vertrouwen op te bouwen.

De procesregisseur van het Veiligheidshuis verwoordde treffend: “Wat bijzonder om te ervaren hoe dichtbij jullie van dit gezin mogen komen.” Waar eerdere hulpverlening stokte, vond XL-Group een ingang. Hun persoonlijke aanpak bleek de sleutel.

Na enkele weken is er zichtbaar resultaat. De hulpverlening blijft actief, krijgt ruimte van het gezin en voert inmiddels de regie. Partners binnen de gemeente werken intensief samen, en het succes leidt tot gesprekken over het afschalen van PGA-overleggen in de toekomst.

Het verschil zit in de unieke aanpak van XL-Group: dichtbij komen, grenzen durven stellen waar nodig, en blijven doorzetten – ook bij casussen die bekendstaan als doorgroeiers. Dit verhaal toont aan dat zelfs de meest complexe situaties niet onoplosbaar zijn met de juiste aanpak en betrokkenheid.

Succesverhalen

Vooruitblik

De inzet op casuïstiekniveau blijft de belangrijkste taak van het pre-forensisch jeugdwerk. In overleg met gemeente en ketenpartners wordt de inzet van het pre-forensisch jeugdwerk afgestemd met de doelstellingen van Preventie met Gezag. Met de uitkomst van de doelgroepanalyse (zie Inspanningen) gaat blijken in welke situaties en bij welke doelgroep het pre-forensisch jeugdwerk optimaal resultaat kan behalen en jongeren kan behoeden (verder) af te glijden richting crimineel gedrag. 

Daarnaast wordt het professioneel netwerk verder verstevigd. De XL-group blijft structureel deelnemen aan relevante overlegstructuren binnen Sittard-Geleen. Steeds meer ketenpartners weten wanneer het pre-forensisch jeugdwerk ingezet kan worden en maken gebruik van hun expertise. Ook het Jeugd Preventie Platform draagt bij aan een effectieve inzet van pre-forensisch jeugdwerk, al dan niet in samenwerking met andere ketenpartners. Door deze ontwikkelingen worden jongeren eerder, maar ook effectiever geholpen door de meest passende ketenpartner. 

Planning:

Doelgroep

Jongeren tot en met 27 jaar die behoren tot de zogenaamde 2% doelgroep.

Terugblik

Vanaf september 2024 is het pre-forensisch jeugdwerk van start gegaan in gemeente Sittard-Geleen, uitgevoerd door de XL-group. De inzet van het pre-forensisch jeugdwerk bestaat uit een aantal uitvoerende taken:

• Begeleiden van jongeren en/of gezinnen vanuit de Streetcare werkmethodiek.

• Ondersteunen van en samenwerken met het jongerenwerk op het gebied van signaleren en in kaart brengen van de 2% doelgroep.

• Voorlichten of opleiden van professionals en opvoeders. Denk bijvoorbeeld aan team Jeugd en professionals op scholen.

• Aansluiten bij relevante overlegstructuren van Sittard-Geleen. Denk hierbij aan de netwerkstructuur, de samenwerkingsstructuur Aanpak Jeugdcriminaliteit (zie tabblad Interventies) en casuïstiekoverleggen bij aanverwante teams.

• Opbouwen van een gedegen netwerk van professionals en sleutelfiguren in de wijk die de denkwijze van de Streetcare werkmethodiek ondersteunen. Het streven is om waar mogelijk voorliggende ondersteuning te bieden aan jongeren uit de 2% doelgroep.

Vanaf de start heeft het pre-forensisch jeugdwerk een stevig netwerk opgebouwd met de ketenpartners in gemeente Sittard-Geleen. Er is geïnvesteerd in een optimale samenwerking met het jongerenwerk, waarbij oog is voor duidelijke taakverdeling en versterking van elkaars mogelijkheden.  

Op verzoek van verschillende ketenpartners is de XL-group al binnen enkele weken aangehaakt bij complexe casuïstiek (denk aan team Jeugd, onderwijs of het Zorg- en Veiligheidshuis). Sinds januari 2025 sluiten zij structureel aan bij het Jeugd Preventie Platform (zie Inspanningen) en gaan actief met besproken casuïstiek aan de slag. Dit heeft geresulteerd in een snel groeiende caseload. De inzet van het pre-forensisch jeugdwerk draagt bij aan het voorkomen van intensieve, geïndiceerde zorg- en begeleidingstrajecten voor jongeren en hun gezin. 

De inzet van scholingen door de XL-group is minimaal. Zij zetten hun expertise en kennisverbreding in waar de situatie dit vraagt. Zo vinden structurele intervisiebijeenkomsten plaats tussen pre-forensisch jeugdwerkers en het jongerenwerk. De XL-group adviseert ketenpartners op casusniveau en brengt hun visie en gedachtegoed over. Tijdens de netwerkdag Preventie met Gezag verzorgt de XL-group een workshop voor de aanwezige ketenpartners. 

Resultaat

Een gezonde ontwikkeling van jongeren in hun omgeving en het creëren van meer veiligheid in de wijk/straat.

Ondanks inzet en succes van jongerenwerk bij kwetsbare jongeren, is het niet altijd toereikend om een specifieke risicogroep te bereiken: de zogenaamde 2% doelgroep. Het gaat om de groep die verantwoordelijk wordt gehouden voor ernstige overlast en jeugdcriminaliteit, veelal in groepsverband. 2% verwijst naar jongeren in het beginstadium van hun delinquente ontwikkeling. Deze jongeren hebben iets anders nodig dan de reguliere benadering. Daarom wordt pre-forensisch jeugdwerk ingezet binnen Sittard-Geleen.

Door de inzet van pre-forensisch jeugdwerk krijgen we een beter beeld van de zogenaamde 2%-doelgroep en hun netwerk. Daarnaast krijgen de (risico-)jongeren en hun gezinnen intensievere begeleiding. De pre-forensische jeugdwerkers moeten onder meer benaderbaar zijn, gezag hebben, sensitief en present zijn in de bejegening en perspectief kunnen bieden. Zij laten niet los totdat het goed gaat met de jongere en zijn/haar gezin. Op die manier wordt (verder) afglijden in de criminaliteit voorkomen.

Door nauwe samenwerking tussen pre-forensisch jeugdwerk en jongerenwerk in Sittard-Geleen versterken zij elkaar.

Pre-forensisch jeugdwerk