De eerste maanden van een deelnemer bij AJB (AJB Junior, groep 7 & 8)
Deelnemer startte in AJB Junior als een rustige en teruggetrokken speler. In de eerste weken hield hij vooral afstand. Hij deed wel mee met de oefeningen, maar mengde zich nauwelijks in de groep en zocht weinig contact met anderen. Het leek erop dat de deelnemer zijn plezier liet beïnvloeden door de mondige en zelfverzekerde spelers en paste zijn mening hierop aan. Om hier met deelnemer aan te werken, is de hoofdtrainer meermaals op een laagdrempelige manier in gesprek gegaan. Het doel van de gesprekken was om de deelnemer tips te geven over het laten horen van zijn stem. Na een aantal weken en enkele succeservaringen later, veranderde de rol van de deelnemer zichtbaar. Hij toonde initiatief, kwam voor zichzelf op in het spel en riep bijvoorbeeld zijn medespeler als hij vrij stond en de voetbal kon aannemen. De deelnemer maakt nu meer grapjes en geniet zichtbaar van het spel. Zijn houding is opener en hij lijkt zich steeds beter op zijn plek te voelen binnen de groep. De hoofdtrainer is nu in gesprek met de docenten op school om te zien hoe deze positieve gedragsverandering ook vertaald kan worden naar de klas.
De eerste maanden van deelnemer bij AJB (AJB middelbare scholieren)
In de eerste weken viel vooral op dat een deelnemer zich meteen terugtrok zodra een oefening moeilijk werd. De deelnemer begon meestal enthousiast, maar na een mislukte poging zei ze al snel dat ze wilde stoppen. Soms draaide ze zich letterlijk weg van de oefening en deed een paar stappen achteruit, alsof ze afstand wilde nemen van de situatie. Om haar hierbij te helpen, koos de hoofdtrainer ervoor om oefeningen op te delen in kleinere stukjes. Bij technische oefeningen hoefde ze eerst alleen een klein deel van de opdracht te doen, zodat de kans op succes groter werd. Wanneer dat lukte, benoemden de trainers dat meteen, waardoor de deelnemer merkbaar meer vertrouwen kreeg om door te gaan. De laatste weken valt op dat de deelnemer minder snel opgeeft. De deelnemer loopt niet weg bij moeilijkheden en vraagt om hulp. Hieruit blijkt dat haar zelfvertrouwen is gegroeid. De hoofdtrainer zal in het vervolg actief vragen naar uitdagingen in het dagelijks leven van de deelnemer. De hoofdtrainer laat haar op deze manier herinneren aan de overwinningen die zij kan boeken door haar frustratie om te buigen in hulp vragen.
Succesverhalen
Vooruitblik
Het AJB zal in samenwerking met scholen (waaronder het Graaf Huyn College en Ecplore pauzesport gaan vormgeven. De AJB trainer zal één keer per week, per deelnemende school, aanwezig zijn tijdens de pauze. Het doel is om de verbinding met de school te versterken, leerkrachten te ondersteunen tijdens de pauze en jongeren kennis te laten maken met de inzet van AJB. Dit gebeurt steeds in afstemming met Ecsplore.
Het AJB doet op dit moment onderzoek naar het uitbreiden van de trainingslocaties en deelnemende scholen. Als er kan worden uitgebreid naar meer scholen, zullen er ook nieuwe hoofdtrainers en assistent trainers geworven moeten worden. Zij zullen hierover in gesprek blijven met de gemeente.
De aankomende periode zal er in samenwerking tussen AJB en politie een reeks workshops worden vormgegeven die laagdrempelig en preventief worden aangeboden aan jongeren met als doel om inzicht te geven in wat de politie doet en voor je kan doen. Hierbij wordt er ingezet op wederzijds begrip en een goed gesprek tussen jongeren en politie.
De leerlingen sporten in teamverband bij aangesloten verenigingen. In Sittard-Geleen zijn dit twee voetbalverenigingen: VV Sittard en RKFC Lindenheuvel. De hoofdtrainer en tevens mentor van de leerlingen wordt verzorgd door AJB.
Er is oog voor verbinding met bestaande initiatieven en ketenpartners binnen Sittard-Geleen. Zo is Ecsplore een belangrijke partner als het gaat om sport en beweging. Ook worden jongerenwerk, jeugdBOA’s en politie aangehaakt bij het initiatief van AJB. Daarnaast neemt de hoofdtrainer van AJB sinds 2025 geregeld deel aan de VIOS (Veilig In En Om School) overleggen op scholen. Elkaar informeren, samenwerken en verbinden blijft een doorlopend proces gedurende de gehele looptijd van het programma.
Schooljaar 2023/2024
AJB heeft sinds schooljaar 2023/2024 een samenwerking met de volgende scholen in Sittard-Geleen:
Voortgezet onderwijs :
· DaCapo Sittard VMBO.
· Graaf Huyn College Geleen
· DaCapo Praktijkonderwijs Geleen
Basisonderwijs Lindenheuvel (AJB Junior traject):
· Basisschool ’t Heuvelke
· Basisschool de Duizendpoot.
In het schooljaar 2023/2024 hebben 87 leerlingen deelgenomen aan Alleen Jij Bepaalt wie je bent. Dit betrof leerlingen uit het 1een 2eleerjaar van het voortgezet onderwijs en uit groep 7 van het basisonderwijs.
Schooljaar 2024/2025
Voor het schooljaar 2024/2025 is er een nieuwe trainer geworven, waardoor meer leerlingen konden deelnemen aan AJB. Er heeft een uitbreiding plaatsgevonden van samenwerkende scholen. In totaal 16 leerlingen van basisschool IKC Loedoes en basisschool Overhoven nemen sinds dit schooljaar deel aan een nieuw Junior Traject van AJB. Vanuit het DaCapo College in Sittard waren dit schooljaar minder deelnemers. Er wordt naar een samenwerking gezocht met de Eerste Opvang Anderstaligen (EOA) klassen, zodat deze leerlingen ook deel hebben kunnen nemen in de DaCapo teams.
In het voorjaar van 2025 zijn er zowel een lokaal als een regionaal toernooi georganiseerd, met de nadruk op positief gedrag en fairplay. Daarnaast kregen alle deelnemende leerlingen uit het voortgezet onderwijs dit schooljaar een voorlichtingsdag aangeboden onder het thema “Stop Geweld tegen Hulpverleners”. Deze dag kwam tot stand in nauwe samenwerking met lokale partners, waaronder de politie.
Aan het eind van schooljaar 2024/2025 zijn er nog nieuwe leerlingen gestart in het AJB-traject, waardoor een totaal van 75 leerlingen tijdens dit schooljaar is gestart.
Schooljaar 2025/ 2026
Het nieuwe schooljaar is inmiddels van start gegaan. Er hebben zich opnieuw leerlingen aangemeld voor de AJB (junior) trainingen. Op dit moment volgen 86 leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs een AJB traject. Er is een samenwerking met de Eerste Opvang Anderstaligen (EOA) tot stand gekomen. Momenteel voetballen een aantal EOA-leerlingen mee. Ze krijgen de kans om te ‘proeven’ van de interventie, alvorens ze definitief meedoen aan de interventie.
De afgelopen periode is er geïnvesteerd in een intensieve samenwerking tussen AJB en het jongerenwerk van Sittard-Geleen. Het jongerenwerk zal aan (eventueel overlastgevende) groepen jongeren activiteiten aanbieden op het terrein waar AJB sport. Daarmee wordt de mogelijkheid gecreëerd dat jongeren instromen bij AJB en dat jongeren na de training kunnen aansluiten bij het jongerenwerk. Dit draagt bij aan het creëren van een zinvolle daginvulling van jongeren, inzetten van rolmodellen en voorbeeldgedrag en het gevoel ergens bij te horen. Deze inzet zal in Q1 van 2026 worden geëvalueerd.
Terugblik
Doelgroep
Schoolgaande jongeren van 12 tot en met 18 jaar; voornamelijk jongeren uit het praktijkonderwijs en de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg van het vmbo.
Meer informatie: Alleen jij bepaalt wie je bent
Resultaat
Per schooljaar starten 75 leerlingen met AJB.
Door de interventie Alleen jij bepaalt wie je bent (AJB) kunnen jongeren minimaal één jaar kosteloos deelnemen aan een teamsport bij een vereniging. Zij worden begeleid door trainers die fungeren als rolmodel. Door een veilige en structurele vrijetijdsbesteding wordt crimineel gedrag en overlast verminderd of voorkomen.
Het programma is bewezen effectief. Gedragsproblemen nemen af en deelnemers hebben minder delinquente vrienden. Daarnaast heeft AJB een positief effect op het prosociaal gedrag en hun omgang met autoriteit. Deelnemers komen minder in aanraking met de politie als verdachte of veroordeelde.
AJB wordt aangeboden aan leerlingen van verschillende scholen binnen Sittard-Geleen. Dit betreft zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs. De hoeveelheid scholen wordt stapsgewijs uitgebreid.
Alleen Jij Bepaalt wie je bent