Deelnemer J was een rustige jongen die na school weinig ondernam. Hij gamede veel en had weinig interesse in andere activiteiten. Op school viel hij niet op en bij sport bleef hij vaak op de achtergrond. Hij had geen intrinsieke motivatie om mee te doen bij AJB, hij deed alleen mee omdat zijn vader dat wilde. Zelf wilde deelnemer J er liever mee stoppen. Als hij zou stoppen, zou hij geen gestructureerde en positieve vrijetijdsbesteding meer hebben.  

Dat veranderde toen hij bij AJB een ‘assistent rol’ kreeg tijdens de trainingen. Hij mocht helpen met voorbereidingen, oefeningen uitleggen en jongere spelers ondersteunen. In het begin aarzelend, maar al snel groeide zijn betrokkenheid. Hij voelde zich belangrijk, kreeg verantwoordelijkheid en merkte dat anderen naar hem opkeken. 

Langzaam begon hij te veranderen. Hij kwam met nieuwe ideeën, werd enthousiaster en begon steeds fanatieker mee te trainen. Niet alleen op het veld, maar ook daarbuiten kreeg hij meer zelfvertrouwen. De hoofdtrainer heeft met J en de vader gesproken over deze verandering. De vader begrijpt nu beter hoe hij zijn zoon kan motiveren en waar zijn zoon gelukkig van wordt.  

Een kleine kans om te helpen groeide uit tot een grote verandering. Deelnemer J ontdekte zijn passie, ontwikkelde zelfvertrouwen en leerde dat actief meedoen veel meer oplevert dan passief toekijken. 

Dit is het verhaal van M, een jongere die zich voordeed als sociaal en een voorbeelddeelnemer, maar ondertussen worstelde met de verleidingen van de straat. M wilde de baas spelen over jongere jongens en tegelijkertijd erkenning krijgen van oudere leeftijdsgenoten. Om erbij te horen begon hij afwijkend gedrag te vertonen. Bij AJB kreeg hij iets wat hij écht nodig had: structuur, begeleiding en een nieuw perspectief. Binnen AJB kreeg M minder ruimte om verkeerde keuzes te maken. Door duidelijke grenzen en positieve afleiding werd hij geholpen om zich stap voor stap anders te gedragen. Langzaam maar zeker begon hij in te zien dat er andere, betere manieren waren om vooruit te komen.  

In de twee jaar dat M bij AJB zat, heeft hij enorme stappen gezet. De inspanningen resulteerden in verantwoordelijkheid nemen voor de resultaten op school en een bijbaan. Dit is waar ‘Alleen jij bepaalt wie je bent’ om draait. 

Succesverhalen

Van passief naar gepassioneerd – Hoe deelnemer J zijn drive vond 

Van foute vrienden en afwijkend gedrag naar structuur, eigen verantwoordelijkheid en een positieve invulling van het leven. 

Tabel Interventie, Alleen jij bepaalt wie je bent

Schooljaar 2024/2025

Dit schooljaar is een nieuwe trainer geworven, waardoor meer leerlingen konden deelnemen aan AJB. Er heeft een uitbreiding plaatsgevonden van samenwerkende scholen. In totaal 16 leerlingen van basisschool IKC Loedoes en basisschool Overhoven nemen sinds dit schooljaar deel aan een nieuw Junior Traject van AJB. Vanuit het DaCapo College in Sittard waren dit schooljaar minder deelnemers. Er wordt momenteel een samenwerking gezocht met de Eerste Opvang Anderstaligen (EOA) klassen, zodat deze leerlingen ook kunnen gaan deelnemen in DaCapo teams. 

In het voorjaar van 2025 zijn er zowel een lokaal als een regionaal toernooi georganiseerd, met de nadruk op positief gedrag en fairplay. Daarnaast kregen alle deelnemende leerlingen uit het voortgezet onderwijs dit schooljaar een voorlichtingsdag aangeboden onder het thema “Stop Geweld tegen Hulpverleners”. Deze dag kwam tot stand in nauwe samenwerking met lokale partners, waaronder de politie. 

Vooruitblik

Aan het eind van schooljaar 2024/2025 zullen nog nieuwe leerlingen starten in het AJB-traject, waardoor een totaal van 75 leerlingen dit schooljaar is gestart. In het nieuwe schooljaar wordt dit aantal opnieuw nagestreefd met leerlingen van voortgezet- en basisonderwijs. 

De samenwerking met EOA-klassen van het DaCapo College wordt verder onderzocht. Samen met de gemeente wordt de optie van uitbreiding onder basisscholen onderzocht. 

AJB en het jongerenwerk van Sittard-Geleen onderzoeken hoe zij intensiever met elkaar kunnen samenwerken. Het jongerenwerk zal aan (eventueel overlastgevende) groepen jongeren activiteiten aanbieden op het terrein waar AJB sport. Daarmee wordt de mogelijkheid gecreëerd dat jongeren instromen bij AJB en dat jongeren na de training kunnen aansluiten bij het jongerenwerk. Dit draagt bij aan het creëren van een zinvolle daginvulling van jongeren, inzetten van rolmodellen en voorbeeldgedrag en het gevoel ergens bij te horen.  

De leerlingen sporten in teamverband bij aangesloten verenigingen. In Sittard-Geleen zijn dit twee voetbalverenigingen: VV Sittard en RKFC Lindenheuvel. De hoofdtrainer en ook mentor van de leerlingen wordt verzorgd door AJB. 

Er is oog voor verbinding met bestaande initiatieven en ketenpartners binnen Sittard-Geleen. Zo is Ecsplore een belangrijke partner als het gaat om sport en beweging. Ook worden jongerenwerk, jeugdBOA’s en politie aangehaakt bij het initiatief van AJB. Daarnaast neemt de trainer van AJB sinds 2025 geregeld deel aan de VIOS (Veilig in en om School) overleggen op scholen. 

Elkaar informeren, samenwerken en verbinden blijft een doorlopend proces gedurende de gehele looptijd van het programma. 

Terugblik

Planning:

Doelgroep

Schoolgaande jongeren van 12 tot en met 18 jaar; voornamelijk jongeren uit het praktijkonderwijs en de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg van het vmbo.

Schooljaar 2023/2024

AJB heeft sinds dit schooljaar een samenwerking met de volgende scholen in Sittard-Geleen:  

Voortgezet onderwijs    

  • Graaf Huyn College Geleen 

  • DaCapo Praktijkonderwijs Geleen   

  • DaCapo Sittard VMBO  

Basisonderwijs Lindenheuvel (AJB Junior traject) 

  • Basisschool ’t Heuvelke 

  • De Duizendpoot  

In het schooljaar 2023/2024 hebben 87 leerlingen deelgenomen aan Alleen Jij Bepaalt wie je bent. Dit betrof leerlingen uit het 1e en 2e leerjaar van het voortgezet onderwijs en uit groep 7 van het basisonderwijs.  

Resultaat

Per schooljaar starten 75 leerlingen met AJB.

Door de interventie Alleen jij bepaalt wie je bent (AJB) kunnen jongeren minimaal één jaar kosteloos deelnemen aan een teamsport bij een vereniging. Zij worden begeleid door trainers die fungeren als rolmodel. Door een veilige en structurele vrijetijdsbesteding wordt crimineel gedrag en overlast verminderd of voorkomen.

Het programma is bewezen effectief. Gedragsproblemen nemen af en deelnemers hebben minder delinquente vrienden. Daarnaast heeft AJB een positief effect op het prosociaal gedrag en hun omgang met autoriteit. Deelnemers komen minder in aanraking met de politie als verdachte of veroordeelde.

AJB wordt aangeboden aan leerlingen van verschillende scholen binnen Sittard-Geleen. Dit betreft zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs. De hoeveelheid scholen wordt stapsgewijs uitgebreid.

Alleen Jij Bepaalt wie je bent