Chemelot site bij nacht

Voor de verduurzaming van Chemelot is het nodig om de ondergrondse buisleidingen uit te breiden. De rijksoverheid werkt aan de aanleg van de Delta Rhine Corridor, een buisleidingsroute van Rotterdam via Moerdijk naar Chemelot in Geleen en verder naar de Duitse grens bij Venlo. Deze ondergrondse buisleidingen, die gevaarlijke stoffen vervoeren, kunnen risico’s en impact hebben op de omgeving. We volgen de ontwikkelingen van dit project nauw en zorgen voor de juiste adviezen en afwegingen op het gebied van externe veiligheid. 

De stationsomgeving van Sittard (inclusief het emplacement) krijgt in de komende periode extra aandacht. We werken om het gebied een levendig woon- en werkgebied te maken, genaamd Sittard Centraal. Hierbij verminderen we de veiligheidsrisico’s van het emplacement en nemen we beschermende maatregelen rondom het spoor. Samenwerking met het Rijk, ProRail, de Provincie en Chemelot is belangrijk voor dit project. 

Om stappen te zetten op dit gebied is een veiligheidscommissie opgericht, die aanbevelingen heeft gedaan om het veiligheidsniveau te verhogen boven het wettelijk minimum. Deze aanbevelingen zijn besproken met de gemeenteraad en vastgelegd in een convenant. Samen met betrokken partijen zoals de Chemelot site, de Provincie Limburg, en de gemeenten Beek, Stein en Sittard-Geleen worden de afspraken uitgevoerd. De uitwerking is in 2025 gereed, en in dat jaar vindt ook de evaluatie van het convenant plaats. We kijken dan naar hoe we de afspraken voor de toekomst kunnen waarborgen, bijvoorbeeld door ze op te nemen in de instrumenten van de Omgevingswet (zoals de Omgevingsvisie, -programma en -plan). 

In dit hoofdstuk laten we zien wat we doen op het gebied van externe veiligheid. 

In de kadernota staan onze doelen beschreven. Hieronder staan de acties die we uitvoeren om die doelen te halen.  

We zetten de implementatie van de Omgevingswet voort. In samenwerking met diverse interne en externe partners hebben we uitgangspunten en ambities voor externe veiligheid in onze gemeente vastgesteld. Deze uitgangspunten worden opgenomen in de instrumenten van de Omgevingswet, zoals de Omgevingsvisie, het Omgevingsprogramma en het Omgevingsplan. 

• Omgevingsvisie 
  In de omgevingsvisie maakt de gemeente fundamentele keuzes over de inrichting van de fysieke leefomgeving. De omgevingsvisie is in maart 2025 vastgesteld. De omgevingsvisie is de basis voor omgevingsplannen en bevat onder andere een visie op externe veiligheid. De ambities in het ontwerp van de omgevingsvisie richten zich vooral op het verbeteren van de veiligheid in de omgeving van Chemelot, het emplacement van station Sittard, en rondom spoor, wegen en het kanaal.  
  
  

• Programma externe veiligheid
  We werken verder aan ons Programma Externe Veiligheid. Dit programma geeft invulling aan de Omgevingsvisie en richt zich op belangrijke aspecten van externe veiligheid. Dit kan betrekking hebben op de ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming of het behoud van onze omgeving. We stellen bijvoorbeeld regels voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving van Chemelot, door middel van zones. Daarnaast evalueren we de veiligheidsvisie en het convenant rond Chemelot en werken we aan de veiligheid rondom spoor en emplacementen, met bijzondere aandacht voor de ontwikkeling van het stationsgebied Sittard (Sittard Centraal). 
  
  

• Aandachts- en voorschriftengebieden in het omgevingsplan
  De gemeente moet afwegingen maken over welke ruimtelijke ontwikkelingen wel of niet mogelijk zijn in zogenaamde aandachtsgebieden. Dit betreft afwegingen met betrekking tot externe veiligheid. De gemeente legt in het omgevingsplan vast waar de risico’s liggen en welke beschermende maatregelen noodzakelijk zijn. Hierdoor is voor iedereen vooraf duidelijk welke regels er gelden. In sommige gebieden kan de gemeente aanvullende bouwvoorschriften opleggen. Deze keuzes worden in 2025 en 2026 vastgelegd en opgenomen in het omgevingsplan, dat waarschijnlijk in 2029 wordt vastgesteld. 

We toetsen nieuwe ruimtelijke plannen en vergunningen aan de wettelijke eisen en het beleid van onze gemeente. We vinden het belangrijk dat bestaande woongebieden goed worden beschermd. Waar nodig nemen we maatregelen om de veiligheid in deze gebieden te verbeteren. In ons programma externe veiligheid werken we verder aan deze ambitie, mede op basis van de Omgevingsvisie.    

Als gemeente zoeken we steeds weer naar manieren om de externe veiligheid voor onze inwoners te verbeteren. Dit doen we door rekening te houden met veiligheid bij nieuwe ontwikkelingen in onze gemeente. Bijvoorbeeld door voldoende afstand te houden of door maatregelen in de omgeving te nemen, zoals het aanleggen van een aardewal. Ook bij de bouw van nieuwe gebouwen kijken we naar veiligheidsmaatregelen, bijvoorbeeld speciaal glas. We verbeteren bestaande situaties waar dat mogelijk is en zorgen voor goede risicocommunicatie. Verder werken we samen met verschillende partijen zoals het Rijk, de Provincie, andere gemeenten en Chemelot om de externe veiligheid te waarborgen. 

Externe veiligheid heeft te maken met de risico’s voor mensen en het milieu bij het gebruik, de opslag en het vervoer van gevaarlijke stoffen. Naast bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken, zijn ook buisleidingen en transportroutes over weg, water en spoor risicobronnen wanneer ze gebruikt worden voor het vervoeren van gevaarlijke stoffen.